Открытый урок-зэ1уха

«Псалъэуха убгъуахэмрэ мыубгъуахэмрэ»

Егъэджак1уэр – Лий Мая

Урокым и мурадхэр :

1.Сабийхэм псалъэухам папщ1э теухуауэ яджар къегъэпщытэжын, псалъэуха убгъуарэ мыубгъуамрэ гуры1уэгъу зэрыхъуам к1элъыплъыжын.

2.Сабйихэм я бзэм зегъэужьын.

3.Нэхъыжхэм пщ1э лей хуащ1у, нэмыс 1эдэб яхэлъу гъэсэн.

Урокым къыщыгъэсэбэпыпхъэщ:

Тхылъ, тетрад, сурэтхэр,ребусхэр, псалъалъэр.

Дерсым и ек1уэк1ык1энур

1.Дерсыр къызэщ1эзыкъуэ дакъикъэ.

Дерсым и эпиграфым щыгъэгъуэзэн, хэзыгъэгъуазэ лэжьыгъэ егъэк1уэк1ын:

Уи бзэр бзууэ п1эщ1эк1амэ,

К1элъылъати къэпхъуэтэж,

Ар уи щ1эблэм 1урыпчами,

Къэт1и мащэ ит1ысхьэж.

Егъэджак1уэ: Къызжеф1эт ц1ык1ухэ, япэу дунейм фыкъыщытехъуэм ,хэт япэу къывэпсэлъар?

Сыт хуэдэ бзэ къызэрывэпсэлъар?Хэт нэхъ лъап1эу тетыр фэрк1э мы дунейм?

Еджак1уэ: Япэу къыдэпсэлъар ди анэ лъап1эращ, къызэрыдэпсэлъар адыгэбзэщ, ди анэдэлъхубзэщ.

Егъэдж. – Пэжщ зэпыщ1ащ зэк1эрыпч мыхъуну мы псалъэхэр- Хэку, анэ, бзэ…. Дэ т1урылъ бзэр къыт1урызылъхьар анэрщ. Аращ анэдэлъхубзэк1э дыщ1еджэри. Сыт хуэдэ-т1э, ди бзэр?

Адыгэбзэ… Налъкъут мывэу зэтепщ1ык1, адэжь щ1эину л1ыщ1ыгъуэ миным къыхэк1а, илъэс бжыгъэншэр зи ныбжь, адыгэлъым хэпщауэ къэзыхь, адыгэ лъэпкъым и гупсэ, адыгэгур зыгъэп1ейтейуэ и гурылъ-гурыщ1эхэр макъ жьгъру дахащэхэмк1э къэзыт1эщ1, дэтхэнэ зы адыгэми гукъыдэж къезыт, и пщэдейм гурыф1ыгъуэ хэзылъхьэ, мывэ къурш псынэу бзэрабзэ си адыгэбзэ! Уэ упсэуху псэущ лъэпкъыр, уэ ущымы1эжмэ - лъэпкъыр к1уэдыжауэ аращ. Ди адыгэбзэр псэунущ ар налъкъутналмэсым пэтщ1у зетхьэмэ, тхъумэмэ, гъащ1эм деж хуэфэщэн увып1э едгъгъуэтмэ бзэм и 1эф1агъыр, лъэщагъыр зыхэтщ1эу дыщытмэ, пщ1э хуэтщ1у дыкъэхъумэ, дыкъэтэджмэ.

2.Унэ лэжьыгъэр къэпщытэжын:

Егъэдж.- Иджы сыхуейщ щыгъуазэ сыфщ1ыну ц1ык1ухэ ,сыт унэ лэжьыгъэу фи1ар?

- Лэжь.122 -тхын, подлежащэмр, сказуемэмрэ щ1этхъэн. Правилэр зэгъэщ1эн.

( Тестхэмк1э гъэлэжьэн)-нэрыбгипл1.

Тест 5 класс

1. Псалъэухам и пкъыгъуэ нэхъыщхьэр щ1этхъэн:

а)подлежащэ

б)наречэ

в)сказуемэ

2. Псалъэ лъэпкъыгъуэхэр щ1этхъэн:

а)К1эух

б)лъабжьэ

в)глагол

3.Сыт щы1эц1эм къигъэлъагъуэр:

а)предметым ищ1эр

б) предметым и бжыгъэр

в)предмет

4. Глаголым къегъэлъагъуэ

а) предметым и плъыфэр

б)предметым илэжьыр

в)предмет

Егъэдж. –Ц1ык1ухэ , унэ лэжьыгъэр къэтпщытэжащ. Хэт къызжи1эн , псалъэухак1э зэджэр сыт? Сыт хуэдэ псалъэуха л1эужьыгъуэ адыгэбзэм ди1эр? Псалъэухам и пкъыгъуэ нэхъыщхьэхэр сыт хуэдэ?

( Тестым к1элъыплъыжын)

(идотхэр тетрадхэм махуэр)

3. Ребусым щыгъэпщк1уа жыгыц1эхэр къэфхутэ.

Лэжь.:жыгыц1эхэр урысыбзэк1э зэдзэк1ын.

Блашэ –клен

Жыгей –дуб,

Псей- ель, елка,

Пхъэхуей –береза,

Уэздыгъей- сосна,

Бжей-бук,

Дыкъуэнагъ –вяз,

Щиху –тополь.

4. Псалъэуха мыубгъуар къэвгъуэт:

1.ЖэщкIэ щIыIэщ.

2. Нартыхур Iуахыжащ.

3.Къуалэбзухэр лъэтэжащ.

4. МащIэу къопсэпсауэ.

4.Темэщ1эм нэ1уасэ хуэщ1ын.

А)Тхылъымк1э гъэлэжьэн

- Лэжьыгъэ 84 тхын (подлежащэмрэ сказуемэмрэ дэтхэжын)

Б)Правилэм къегъэджэн.

Жегъэ1эжын.Щапхъэ къегъэхьын.

В)Джэгук1э:

Щыуагъэхэр къэвгъуэт!

Ди Хэкуыр дахэщ къуылейщ. Абы и куэдщ гуыбгъуэхэр мэзхэр псыежэххэр.

Къэрэшей- Шэрджэсым и къэлащхьэр черкесскщ.

Инщ, икIи дахэщ черкесск паркыр. Абы итщ жыгейхэр псейхэр бзихухэр пхъэхуейхэр уэздыгъейхэр.

Зыкъэфпщытэж!

Ди Хэкуыр дахэщ, къуылейщ. Абы и куэдщ гуыбгъуэхэр, мэзхэр, псыежэххэр.

Къэрэшей- Шэрджэсым и къэлащхьэр черкесскщ.

Инщ , икIи дахэщ черкесск паркыр. Абы итщ жыгейхэр , псейхэр, бзихухэр, пхъэхуейхэр, уэздыгъейхэр.

Г) Лэжьыгъэ 86 тетрадхэм тхын.

5.Бзэм зегъэужьын.

Къ.шыргъэ, н.сып, жыг.у1у, н.мыс, къ.ру,къ.у, 1у.щхьэмахуэ, Н.лшык,л.жьак1уэ, гъэщ.бэн.

Б)Псалъэухахэр убгъуа щ1ын.

1.Уэс къесащ.

2.Дыгъэр къыщ1эк1ащ.

3.Адэр мэлажьэ.

- Сыт псалъэуха убгъуак1э зэджэр?

-Сыт псалъэуха мыубгъуак1э зэджэр?

6 .Дерсыр зэщ1экъуэжын.

А) унэ лэжьыгъэ етын

Напэ 45 лэжь. 87.

А (убгъуа щ1ын)

Б)правилэр зэгъэщ1эн.

В)оценкэ яхуэгъэувын.